Vermaard graffiti-expert Colin Saysell over:

Voormalig rechercheur Colin Saysell is de enige door de rechtbank erkende graffiti-expert van Groot-Brittannië en sinds 2017 de directeur van Zero Graffiti. Tijdens zijn 29-jarige politiecarrière was hij in Bristol en Londen betrokken bij alle aspecten van graffitionderzoek en -bestrijding. Als geen ander weet Colin graffitivandalen op te sporen en voor de rechter te krijgen. We spraken met hem over het tackelen van het graffitiprobleem in de Nederlandse railsector.

Hoe ontwikkelde je je tot graffitirechercheur?

“Het is zo gegroeid in de loop van de jaren. Als rechercheur ging ik graffitivandalen op basis van hun tags steeds gemakkelijker herkennen. In 2003 werd ik lid van een speciale taskforce die als doel had de graffiticriminaliteit landelijk een halt toe te roepen. Het was een van de topprioriteiten van de Britse regering sinds het land – en vooral Londen – werd geteisterd door graffitispuiters. Niet alleen uit Groot-Brittannië zelf, er waren ook groepen van ver over de landsgrenzen. Het kostte de overheid in die tijd zo’n miljard pond per jaar aan opruim- en reparatiewerkzaamheden Dankzij het werk van de taskforce gingen we tussen 2003 en 2013 van tienduizenden graffitiovertredingen per jaar op het spoornet naar minder dan 1600.”

Welke impact heeft graffiti volgens jou op de railsector in uw ogen?

“Wat mensen zich te weinig realiseren, is dat treinen regelmatig uit de dienstregeling moeten worden gehaald om graffiti te verwijderen. Hier zijn enorme kosten mee gemoeid. Bovendien kan het leiden tot reputatieschade voor railbedrijven als treinen hierdoor te laat zijn of geannuleerd moeten worden. Daarnaast beïnvloedt graffitischade het moreel van het spoorwegpersoneel. Sommige railmedewerkers pakken het zelfs persoonlijk op. Ook dat maakt het stoppen van graffiticriminaliteit belangrijk.”

Wat hoop je met je werk te bereiken?

 “Vroeger ging het om het oplossen van misdaden en het opsporen van daders. Nu ligt de nadruk meer op de bescherming van mensen, onroerend goed en railmaterieel. Mijn focus ligt op afschrikken. Als je dit goed aanpakt, levert dat aanzienlijke besparingen op. Bovendien kun je zo voorkomen dat graffitispuiters gewond raken of door onachtzaamheid zelfs gedood worden.”

Hoeveel verschil kun je maken voor railbedrijven?

“Tegenwoordig werk ik volgens een drieledige aanpak: educatie, handhaving én misdaad voorkomen door daarop toegespitst omgevingsontwerp, in het Engels afgekort tot CPTED. CPTED is een wereldwijd gehanteerde aanpak die erop gericht is de criminaliteit, overlast, ongewenst gedrag en een onveiligheidsgevoel te verminderen. Een stationsomgeving inrichten op basis van de CPTED-principes zal voor railbedrijven veel verschil maken. De aanpak heeft een brede scope. Hierbinnen richt ik mij vooral op het verbeteren van de toegangscontrole en andere defensieve maatregelen. De exacte tactieken kan ik hier om begrijpelijke redenen niet prijsgeven. Hiervoor ga ik met opdrachtgevers om de tafel zitten.”

Helpt beschermende folie bij het aanpakken van het graffitiprobleem?

“Ik weet dat tal van ov-bedrijven en railfabrikanten enthousiast zijn over het beschermen van railmaterieel met folie. Vooral omdat graffiti hierdoor snel en schadevrij kan worden verwijderd, zonder sporen achter te laten. Dit kan bovendien met milieuvriendelijker reinigingsmiddelen. Als graffitispuiters zuren door hun verf mengen, kan dit de folie beschadigen, maar de conserveringslaag blijft intact. Bij onbeschermde carrosserieën en ramen is dit vaak niet zo, dan branden de zuren dwars door het oppervlak heen. Graffitischade is dan moeilijk te herstellen.”

Waarmee veroorzaken graffitispuiters de grootste problemen?

“Een van de meest problematische graffitiaanvallen is wanneer graffitispuiters verf over de ramen van de bestuurderscabine van een trein, tram of metro spuiten. Als dat gebeurt, moet materieel buiten dienst worden gesteld voor schoonmaak en reparatie. Ermee rijden is dan immers niet meer veilig. Is het cabineraam voorzien van beschermende folie, dan is het probleem zo verholpen. Folie beschermt de ramen van railmaterieel overigens ook uitstekend tegen krassen en etsen. In het ergste geval hoeft alleen de folie vervangen te worden. De downtime van materieel blijft zo beperkt tot een minimum en reizigers kunnen er steeds vaker op rekenen dat hun trein keurig op tijd rijdt.”

Zijn er ook manieren om graffiti te voorkomen?

“Zeker. Een van de meest voor de hand liggende is het beschermen van de baaninfrastructuur. Oppervlakken daar vormen een mooi platform voor graffitispuiters omdat ze zo zichtbaar zijn. Vandaar dat ze vaak dagelijks worden beklad. Deze oppervlakken beschermen met folie is ook mogelijk. Inmiddels is bewezen dat graffitivandalisme hierdoor vermindert en soms zelfs helemaal stopt. Daarnaast zijn er manieren om graffitispuiters af te schrikken. Die kan ik hier niet prijsgeven. Mochten railbedrijven hierin geïnteresseerd zijn, laat ze dan vooral contact met me zoeken via Fleetshield.”